Muur scheidt sloppenwijken af van Rio de Janeiro-city

De bestuurders van Rio de Janeiro zijn van plan de kloof tussen arm en rijk in de stad als het ware nog groter te maken. Op dit moment is de kloof tussen arm en rijk al gigantisch maar nu willen de autoriteiten ook nog eens een muur bouwen rond de sloppenwijken.

De muren zijn van beton en zullen drie meter hoog worden. In eerste instantie zijn de muren bedoeld om de ongecontroleerde groei van de wijken te voorkomen en om het milieu te beschermen. Maar sociale organisaties vrezen dat door de bouw van deze muur, de tegenstelling tussen arm en rijk nog meer zal worden benadrukt.

In de eerste fase komt er een elf kilometer lange muur rond de sloppenwijken Santa Marta en Botafogo. In volgende fases worden er nog 20 extra sloppenwijken afgesloten van Rio de Janeiro.
De sloppenwijken (favela's) van Rio de Janeiro zijn de op één na grootste ter wereld, niet iets om trots op te zijn.

Misschien een iets positievere noot om dit bericht af te sluiten. Niet iedereen die in de sloppenwijk geboren wordt of woont is gedoemd om blijvend in armoede te leven, sommige hebben geluk en kunnen eraan ontsnappen. Zo zijn de bekende voetballers Pelé en Ronaldo opgegroeid in één van de favela's rond Rio de Janeiro.

Jaja, het is weer een dag

Het is 7 uur. U staat op, u trekt juw pantoffeltjes aan en slentert half wakker de trap af. Tegen dat u de ontbijttafel bereikt heeft het martelende licht je iets meer in de reeële wereld gebracht. Op uw gemak en half luisterend naar wat uw partner zegt, smeert u uw eerste boterham. De keuze is weid: ham, paté, américain, kipcurry, vleessalade,... Ondertussen staat het koffiezetapparaat te pruttelen. Na het onheilspellend lawaai injecteert u uw lichaam met een goede slok Braziliaanse koffie van de Delhaize.
Diezelfde koffie kwam de dag voor uw aankoop per container in de Antwerpse haven aan. Op de boot die een week eerder uit Rio De Janeiro was vertrokken. Waar enkele kilometers verderop een boer tegen een hongerloon de koffiebonen verzamelt. Diezelfde boer die op hetzelfde uur als u (of vroeger) een nieuwe dag begint. Het verschil is dat zij geen tijd hebben om vanuit de fictieve wereld naar de realiteit te stappen. Of om zonder haast uit het assortiment vleeswaren een beleg voor de boterham te kiezen.

Maakt u zich geen zorgen, dit is geen scheldtirrade aan alle mensen die schuldig bevinden aan het bovenstaande. Want, net zoals u en iedereen, voer ik elke ochtend hetzelfde ritueel uit.
De vraag is, "kunnen we erom malen?". Het is heel moeilijk, zoniet onmogelijk, om dagelijks bij elk ritueel zich druk te maken om wat er op datzelfde moment ergens anders gebeurt. Een soort gerechtvaardigde onverschilligheid. Een eigenschap dat onze maatschappij kenmerkt. We kunnen natuurlijk ons steentje bijdragen door Fair Trade producten te kopen. Maar een pakje fair trade koffiebonen zal de regering van dat land niet overtuigen om de voor boeren meer rechten en betere werkomstandigheden te voorzien. Althans, het is een begin. Ondertussen kunnen we met een gerust hart - en in de waan dat we een noeste boer hebben gesteund - een beleg uit ons assortiment vleeswaren uitkiezen.

Plan België in Brazilië

Plan België is al enkele jaren actief in ontwikkelingslanden. Niet enkel Afrikaanse landen of ontwikkelingslanden worden geholpen door Plan België, ook de iets meer welvarende Zuid-Amerikaanse landen komen in aanmerking.

Zo heeft Plan België ook enkele projecten lopen in Brazilië. Ze proberen er te helpen op 5 grote domeinen: onderwijs, gezondheid, leefomgeving en drinkbaar water, inkomensverbetering en kinderrechten.

Dit klinkt algemeen maar om je een beter beeld te kunnen voorstellen van enkele projecten hier enkele voorbeelden:

- in scholen houden ze grote aids-preventieprogramma's

- scholenbouw en opleiding van leerkrachten

- oprichting van jongerenclubs inzake sensibilisatie van kinderrechten

- ...

Voor 0.83 cent per dat kan je een kind en zijn/haar gemeenschap helpen een beter leven op te bouwen en een betere toekomst te krijgen.

Als je meer informatie wil over de projecten van Plan België in Brazilië, neem dan een kijkje op de site: http://www.plan-international.be/

De ontnuchtering van carnaval

Europa kijkt vol jaloezie naar het bruisende carnavalsfestijn in Rio de Janeiro. Mijn gesprek met de Braziliaanse Thais Moreina heeft een heel ander beeld opgeroepen van dit wereldberoemde verkleedfestijn.

Rio de Janeiro is inderdaad een groot feest, maar slechts weinige Brazilianen hebben dat al meegemaakt. Thais zelf woont niet heel ver van Rio maar heeft de stad nog nooit bezocht. Daarenboven gaat het in Rio de Janeiro vooral om de carnavalsstoet, waar verschillende groepen aan meedoen. Het publiek is meer toeschouwer dan meevierder.

Het meest ontnuchterende vertelde Thais over haar eigen stad, Curitiba. De stad ligt ten zuiden van Rio de Janeiro en staat vooral bekend om haar 'koudheid'. De inwoners spotten met hun imago met de zin: "Mensen in Curitiba gaan liever naar een begrafenis dan dat ze carnaval vieren."

Dus als weinig Brazilianen het echte carnaval in Rio hebben meegemaakt en als sommige steden zelfs liever begrafenissen organiseren, kunnen we besluiten dat Brazilië beschouwen als onovertroffen carnavalsland lichtjes overroepen...

Braziliaanse indianen begraven kinderen levend

Indianen in Brazilië zouden zich schuldig maken aan infanticide, een praktijk waarbij ongewenste kinderen worden vermoord. Dat stellen de makers van het docudrama Hakani, waarvan een clip op YouTube te zien is. De film gaat over een gehandicapt 13-jarig meisje dat levend wordt begraven onder dwang van haar gemeenschap, de Suruwaha-indianen.


Volgens de makers is het verhaal van Hakani echt gebeurd, dit is een fragment van hun reconstructie.


Volgens de makers van de Hakani is de praktijk van infanticide wijdverbreid bij de volkeren in het Amazonegebied. Kinderen met een fysieke of mentale handicap zouden bezeten zijn door kwade geesten en zelfs het geslacht van een kind zou aanleiding kunnen geven tot kindermoord.

De film werd gemaakt in opdracht van JOCUM (Jovens Com Uma Missao/Jeugd met een Opdracht). Dat is een christelijke niet-gouvernementele organisatie die al meer dan twintig jaar missionarissen naar de Suruwaha zendt. Ze claimen een aantal kinderen van infanticide te hebben gered en bepleiten zware straffen voor de plegers en voor mensen die het nalaten om in te grijpen.

Het Braziliaanse overheidsorgaan voor indianenzaken, FUNAI, vindt de film schadelijk voor het imago van indianen. De Braziliaanse overheid onderzoekt hoe ze het schokkende clipje op Youtube kunnen verwijderen. Ze wil ook nagaan of de JOCUM een 'verstorende rol' zou hebben op de inheemse cultuur van Suruwaha. Met een evangelisatiecampagne probeert JOCUM de bevolking te bekeren. De ngo behoort tot een netwerk van christelijke organisaties uit de VS die natuurgodsdiensten uit de wereld willen helpen.

In Brazilië leidde de film tot grote discussie. Volgens antropologen gaat het om een spanningsveld tussen de waarden van de 'geciviliseerde' maatschappij tegenover het respect voor de inheemse cultuur. Voormalig directeur van FUNAI, antropoloog Mércio Pereira Gomes, nuanceert het verhaal. De indianen leven in zeer zware omstandigheden en zouden zich het niet kunnen permitteren gehandicapte kinderen mee te nemen op tochten door het woud. Volgens hem gaat het om 5 à 10 gevallen per jaar. In theorie zou adoptie voor deze kinderen een oplossing kunnen zijn maar in de praktijk zijn veel gemeenschappen in de Amazone moeilijk bereikbaar.

Capoeira in Antwerpen

Capoeira...
Wie Brazilie zegt,kan niet om deze sport heen.
Het hoort bij Brazilie zoals bier in een café.
Het is een mix tussen een gevechtssport,dans,acrobatiek en improvisatie.
In Antwerpen is er een capoeira-groep Porto da Barra.
Kirsten en ik gaan daar binnenkort een paar trainingen bij meevolgen.
Ze waren deze week op Atv en lieten al wat van hun kunsten zien.
Benieuwd of we het ooit net zo goed zullen kunnen....

Dan toch liever een begrafenis...

In Europa kijken we vol jaloezie naar de Brazilianen met hun kleurrijke carnavalsstoeten, schaarsgeklede danseressen en feestelijke muziek. Helaas wordt dat festijn op ons continent nogal overdreven opgehemeld waarbij de slechte kanten naar de achtergrond worden geschoven.

De stad Curitiba,in het zuiden van Brazilië, wordt ook wel eens 'de koudste stad van het land genoemd'. Daar ontstond de uitdrukking: "Liever een begrafenis dan carnaval in Curitiba."

Brazilië live

In plaat van heel de tijd internetsites en kranten te raadplegen heb ik eindelijk "live" informatie over Brazilië gevonden. Gisteren had ik een interview met een Braziliaans meisje dat met AFS een jaar in België studeert. Het was superinteressant om te horen wat onze geliefde Brazilianen eigenlijk weten van ons Belgenlandje...

Toen Thais Moreira aan haar vrienden vertelde dat ze een jaar in België ging studeren viel een enorme stilte. "Wat is een België???" "Ligt dat in Afrika????"
We worden weer met onze neus op de feiten gedrukt: België heeft internationaal blijkbaar niets te betekenen.

Maar natuurlijk is internationale bekendheid geen maatstaf om een tof land te zijn. Thais blijkt, na slechts 7 maanden hier te wonen, al een heviger Vlaams-nationalist te zijn dan wij zelf. De frustraties die ze krijgt als Belgen slecht spreken over hun land kan ze niet meer verbergen, noch kan ze weerstaan aan de onweerstaanbare drang om erop in te gaan. "Vlaanderen is fantastisch, waarom houden jullie er niet van?" Ze moest eens weten wat het Vlaams Belang denkt van al die Braziliaanse illegale bouwwerkers...

Boogschieten op ritme

Bij de eerste ontmoeting zegt hij: "Ah ja, een boog". Maar vraagt hij: "Hoe? Maar wat is die bol aan de onderkant? En waar zijn de pijlen om mee te schieten?". Inderdaad, een al wazigheid. Maar het gaat hier wel degelijk niet over een wapen, maar over een instrument der liefde: de Berimbau.

De Berimbau is een éénsnarig intsrument - dus dat wil zeggen dat er maar één snaar opstaat - bestaande uit een boog, één snaar en een uitgeholde, droge kalebas. Dat laatste dient als resonator. Om geluid te produceren heeft men nodig: één stokje, één shaker en één steentje. Zoals vele instrumenten vergt het enige oefening om de Berimbau te meester zijn. Alleen het rechtop houden is al uitdaging op zich. Het komt er op neer met je linkerhand de boog rechtop te houden terwijl je met datzelfde hand het steentje sporadisch tegen de snaar drukt. In je rechterhand houdt je simultaan het stokje en shaker vast om tegen de snaar te titsen. Als je dat lukt, zou je normaliter een dromerige, psychedlische sound te horen krijgen.

Dit simpel, maar toch vernuftig instrument wordt ondermeer gebruikt tijdens de Capoeira-uitvoering. Het beveelt de dansers/vechters in welk ritme ze moeten bewegen. In de Westerse moderne muziek kent het een geringer gebruik, maar bands zoals Sepultura en Jamiroquai (om van één uiterste naar een ander te gaan) hebben reeds gebruik gemaakt van de Berimbau.

Als je geïnteresseerd bent in het leren van de kunst van de Berimbau, kan je terecht in de Capoeiraschool van Antwerpen.

Headbangen tot je nek ervan breekt

Wie iets van muziek kent, en ook op de hoogte is dat deze blog over Brazilië gaat, dan weet hij dat ik het over de heavy metal band Sepultura heb. De geestkind van de gebroeders Max en Igor Cavalera brengen het soort metal dat bestaat uit snelle, op een compressor lijkende drums, snelle salvo schietende gitaren en een haast onverstaanbare berengezang. Op het eerste zicht lijkt het een puur nihilistische escapade van gewelddadige muziek door kwade alfamannetjes. Maar het feit dat ze van Brazilië afkomstig zijn, is duidelijk in sommige van hun albums. Zo maakt de zanger soms gebruik van een sitar en berimbau, een typisch instrument van Brazilië die gelijkt op een boog. De juiste benaming voor het hokje waarin Sepultura wordt geplaatst is 'trash/death metal'. Denk maar aan bands zoals Metallica, Anthrax, Overkill en Slayer.

Maar deze band leeft niet volgens het AC/DC-principe en incorporeert meerdere stijlen in hun oeuvre. Zo mengt Sepultura op hun vijfde album hun klassieke sound met elementen van industrial en hardcore punk. Dat album legde ook de basis voor het 'groove metal' genre.

Deze band heeft de voorbije 20 jaar een immense fanbasus aangelegd. De liefde voor de band is groot, en dat was te merken toen de gebroeders Cavalera na een lange ruzie van 13 jaar terug samenkwamen en een nieuwe band opststichtten, 'The Cavalera Conspiracy'. Volgens de fans klinkt het anders, maar voor leken in het genre klinkt het allemaal hetzelfde. Toch is het de moeite waarde om eens een kijkje te gaan nemen naar die bands, als ze eens toevallig op een festival staan. Liefst niet vanvoor, maar op een redelijke afstand waar je niet ter dood wordt geplet.

Om een idee te krijgen van hun stijl...

Brazilian Darkstep

Niet elke drum & bass is platgewalst door de Braziliaanse karnavalse schoonheden. SBK bewijst dat je zowel in Brazilië geboren kan zijn, en drum & bass met ballen kan maken. Na het horen van DJ Marky (zei samba(-a)ss) in zijn hometown São Paulo is Vini onder de naam SBK drum & bass beginnen producen.

Hij verhuisde van Brazilië naar Zwitserland omdat het in zijn thuisland moeilijk is om mensen een hele nacht te laten dansen als de sounds niet fris en happy zijn. In Europa daarentegen doen ze niets anders dan van de koude wegkruipen in donkere venues. De Europese pacman-generatie, zoals een T-shirt het zegt: "If pacman would affected us as kids, we'd be running around in dark rooms, munching pills and listening to repetitive music".

Naast zijn soloproject SBK werkt hij nog samen onder de naam Identity met de in Taiwan gestationeerde CBX. Zijn sounds zijn dark met zware bassen en techy melodieën. Check zijn myspace en die van Identity. Interview comming up on cultusonline by yours truly.

Braziliaanse met meer dan 6000 piercings

De Braziliaanse Elaine Davidson heeft haar eigen record verbroken. De vrouw heeft 6003 piercings verspreid over haar hele lichaam. Daarmee verpulvert ze haar vorige record van 462 piercings dat dateerde uit 2001.

Elaine vindt het naar eigen zeggen helemaal niet leuk om piercings te laten zetten en noemt het zelfs pijnlijk. Maar ze wil haar record op deze manier veilig stellen. Haar familie is absoluut niet opgetogen met het aantal piercings van Elaine, vooral omdat ze er 192 heeft enkel al in haar aangezicht. Van de 6003 piercings zijn er wel 1 500 'inwendig'.